Bílstjórinn

Dæmi um hvernig lögreglan gat hagrætt og snúið vitnum í þágu rannsóknar sinnar er atburður sem gerðist um miðjan desember 1976. Maður nokkur, sem á daginn kom að var ekki á nokkurn hátt viðriðinn Geirfinnsmálið, var kallaður til yfirheyrslu vegna þess að daginn áður hafði einn hinna grunuðu borið að þessi maður hefði ekið sendiferðabifreið til Keflavíkur um kvöldið 19. nóvember 1974. Maðurinn skýrði frá því, eins og segir í málsskjölum, ,,að hann hafi starfað sumarið 1974 við akstur sendibifreiðar af Sendibílastöðinn hf. - Þetta var sendibifreið af tegundinni Mercedes Benz, árgerð 1971, gul að lit og frambyggð - en hætti akstri í ágústmánuði." Hann var ekki viss um ferðir sínar umrætt kvöld en var alveg viss um að hann hefði ekki farið til Keflavíkur. Vitnið hélt því síðar fram að þegar þessi neikvæðu svör lágu fyrir hafi Eggert N. Bjarnason rannsóknarlögreglumaður tilkynnt sér ,,að það yrði látið sæta 30 daga gæsluvarðhaldi ef það samþykkti ekki skýrsluna og yrði þægt." Vitnið hins vegar hélt sig við fyrri framburð og sat inni um nóttina. Árla næsta morgun var vitnið tekið að nýju til yfirheyrslu. Um kl. 11.00 tók Karl Schütz við stjórninni og fór sú yfirheyrsla vel og rólega fram. Þegar Schütz og túlkur hans tóku sér hins vegar kaffihlé segir vitnið að einn rannsóknarmanna hafi komið inn í herbergið ,,með herðatré í höndum og slegiöð því í lófa sér og lær. Hann hafi gengið að vitninu og spurt hann um málið og fannst því hann vera ógnandi. Einnig man það að annar hafi verið með ,,bendipinna" sem hann sló í lófa sér meðan hann yfirheyrði það." Og þegar yfirheyrslu Schütz lauk síðdegis þennan dag hafði vitnið viðurkennt að hafa ekið sendibifreið til Keflavíkur umrætt kvöld. Vitnið var látið laust um miðnættið. Daginn eftir kom vitnið á skrifstofu Róberts Árna Hreiðarssonar, lögmanns og rakti fyrir honum atburðarásina sem lauk með því að það hafði undirritað yfirlýsingu um að hafa ekið sendibifreiðinni til Keflavíkur 19. nóvember 1974. Sér hafi verið hótað einangrunarvist þar til það gæfi réttan framburð. Þegar lögmaðurinn spurði manninn hvort hann vildi draga yfirlýsinguna til baka sagðist vitnið ,,ekki gera sér grein fyrir því eftir yfirheyrslurnar hvað væri raunveruleiki og hvað ekki, og sagði að þetta væri allt sem vondur draumur."
Málinu hefði hæglega getað verið lokið á þessum punkti ef ekki hefði komið til ákveðinn ,,leki" í Tímann. Vitnið sneri þá aftur til lögmannsins og sagði að þar eð sér hefði verið lofað því að nafn sitt yrði ekki birt opinberlega í sambandi við málið væri nauðsynlegt að senda fjölmiðlum leiðréttingu þar sem fram kæmi að það hefði enga vitneskju um þessa atburði. Eftir að hafa borið sig saman við lögregluna gerði lögmaðurinn þetta. Enn var furðulegasti kafli þessarar sögu eftir. Í maí 1977 kom vitnið fyrir rétt án þess að skýrt kæmi fram að umræddur vitnisburður væri gefinn undir þrýstingi. Hann er því enn þann dag í dag partur af málatilbúnaðinum sem leiddi til sektardóms yfir þremur mönnum. Þann 10. október komu lögmenn tveggja sakborninganna, þeir Jón Oddsson og Páll A. Pálsson til fundar við vitnið á skrifstofu lögmanns þess, Róberts Árna, ekki aðeins til að ræða þá staðreynd að rangur vitnisburður væri kominn inn í dómssskjölinm heldur einnig leiðir til að leiðrétta svo alvarleg mistök. Ef vitnið hefði á þessu stigi málsins viljað draga framburðinn til baka ætti það yfir höfði sér fjögurra ára fangelsisdóm. Vitnið hafði hins vegar meiri áhyggjur af því að ,,menn yrðu í og með dæmdir vegna framburðar hans sem væri rangur" og bað lögmann sinn um að afturkalla hann. Eins og við var að búast varð sprenging innan réttarkerfisins. Eftir að yfirvöldum hafði verið skýrt frá þessari beiðni daginn eftir var Róbert Árni Hreiðarsson, lögmaður tekinn höndum á skrifstofu sinni og fluttur í húsnæði sakadóms þar sem hann vaar yfirheyrður í sex klukkustundir af Braga Steinarssyni, vararíkissaksóknara og Hallvarði Einvarðssyni, nýskipuðum rannsóknarlögreglustjóra. Að sögn lögmannsins notaði Bragi þennan tíma mest til þess ,,að æpa á mig að ég væri að reyna að vinna skemmdarverk á máli ákæruvaldsins". Mikið fjaðrafok varð í fjölmiðlum og í lögmannskreðsum eftir þennan atburð, en hið ólánsama vitni slapp við að verða ákært og dæmt eins og allir hinir. Og er það úr þessari sögu sem betur fer.